به نقل از «فارس»

بررسی ابعاد روان‌شناختی کرونا و زلزله/ راه‌های کاهش استرس چیست؟

تاریخ انتشار: ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۹۴۲۶۴۳

یک روانشناس با اشاره به ابعاد روان‌شناختی بیماری کرونا و وقوع زلزله گفت: هر آنچه موجب بروزسوالات بی‌جواب در ذهن شود و ما را به این سمت و سو هدایت کند که احاطه و کنترل کمتری روی محیط و موضوعات محیطی داریم، می‌تواند بسیار استرس‌زا باشد.

ارمغان دماوندیان در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری فارس در دماوند با اشاره به ابعاد روان‌شناختی کرونا و زلزله اظهار کرد: کرونا، سیل، زلزله و هر نوع پدیده غیرقبال پیش‌بینی و نسبتاً ناشناخته توانایی این را دارد که در ما انسان‌ها ابهام فراوانی ایجاد کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی افزود: بی‌شک هر آنچه موجب بروزسوالات بی‌جواب در ذهن شود و ما را به این سمت و سو هدایت کند که احاطه و کنترل کمتری روی محیط و موضوعات محیطی داریم، می‌تواند بسیار استرس‌زا باشد.

*علت‌های ایجاد رعب و وحشت بین مردم

دکتری روانشناسی عمومی با اشاره به شیوع ویروس کرونا گفت: کرونا در نوع جدید خود به‌عنوان یک بیماری ناشناخته، با علائم و نشانه‌های متفاوت و البته بی‌شمار و به زعم دانشمندان مشابه یا خطرناک‌تر از آنفلوآنزا موجب ابتلا و تلفات عده زیادی در سراسر دنیا شده است.

دماوندیان تصریح کرد: در این مورد نیز، آنچه بیشتر موجب رعب و وحشت هموطنان می‌شود، متناقض بودن اطلاعاتی است که حتی از معتبرترین منابع استخراج می‌شود؛ از سویی شایعاتی که در این حیطه دست به‌دست می‌شود، در کنار تجارب متعدد مبتلایان از تب و سرفه ملایم تا بستری شدن و از کار افتادن سیستم تنفسی و احیاناً مرگ بستگان و نزدیکان همگی به احساس پیش‌بینی ناپذیری و ابهام و احساس عدم کنترل افراد دامن می زند.

وی ادامه داد: از سوی دیگر، موضوعی تحت عنوان قرنطینه که طی 100 سال گذشته و بعد از اتمام همه‌گیری بیماری وبا، نامی از آن برده نشده بود، علت دیگری برای وحشت زدگی ملت است؛ قرنطینه در کنار همان شایعات، تصویری از قحطی و گرسنگی و بیکاری در ذهن مردم ایجاد می‌کند که این تصاویر به خودی خود، بدون در نظر گرفتن ماهیت ترسناک بیماری کرونا می‌تواند بسیار استرس زا باشد.

*چه کسانی در معرض بیشتر آسیب‌های روانشناسی قرار دارند؟

استاد روانشناسی دانشگاه پیام نور دماوند بیان کرد: با جمیع این موارد، آینده ناشناخته این بیماری، ابهامات ناشی از زمان اتمام و برچیده شدن بساط این اپیدمی و بازگشت اوضاع معیشتی و ارتباطی در جامعه مزید بر علت شده به افزایش سطح آسیب‌های روانشناختی دامن می زند.

دماوندیان افزود: بی‌شک در این میان هموطنانی که دارای اختلالات پیش زمینه‌ای از جمله اختلالات اضطرابی، وسواس فکری و عملی و فوبی‌های خاص و خود بیمار پنداری و همچنین افراد دچار اختلال اضطراب فراگیر بیش از سایرین در معرض آسیب‌های روانشناختی قرار می‌گیرند.

وی گفت: طبق نظر کارشناسنان سلامت، استرس بیش از حد ضمن تضعیف سیستم ایمنی بدن، موجبات احتمال ابتلای همین گروه را فراهم می‌آورد و این عملاً به معنای قرار گرفتن در یک دور باطل از ترس از بیماری و درصد بالای احتمال ابتلای به آن است.

*نگرانی‌های مردم شرقی استان تهران از وقوع زلزله‌های اخیر

این روانشناس تصریح کرد: حال موضوعی که این روزها و در کنار بحران حل نشده ناشی از این بیماری ناشناخته عده‌ای از هموطنان ما را به خصوص درمناطق شرقی استان تهران به‌شدت درگیر کرده، موضوع زلزله بزرگی است که اخیراً رخ داده و پس لرزه‌های مداومی که آرامش را از مردم شریف این خطه سلب کرده است.

دماوندیان بیان کرد: بزرگی میزان این زلزله، فعالیت گسل‌های موجود در این منطقه که بیش از 170 سال غیر فعال بود، غیرقابل پیش بینی بودن این بلای طبیعی، همچنان اخبار ضد و نقیض و شایعات مرتبط با احتمال فعال شدن آتش‌فشان کوه همیشه سرفراز دماوند فشار روانی زیادی به هموطنان ما در این خطه وارد کرده است.

وی اضافه کرد: ترس از تخریب و آوار و احتمالاً پیگیری اخبار مربوط به زلزله سال‌های گذشته در شهرهای مختلف کشور و تصویرسازی‌های منفی و قیاس با شرایط کنونی و ترس از آینده‌ای مبهم که ممکن است در کمین باشد، مردم مقاوم این دیار را دچار نگرانی زیادی کرده است.

*راه‌های کاهش میزان استرس و آرام کردن جو عمومی

این مدرس دانشگاه اظهار داشت: از جمله ابعاد روانشناختی زلزله اخیر می‌تواند بروز اختلالات روانشناختی از جمله استرس حاد و یا استرس بعد از حادثه باشد که مسلماً نیازمند درمان است؛ آنچه در این میان می‌تواند در جهت آرام کردن جو عمومی و کاهش میزان استرس همشهری‌ها کمک‌کننده باشد، وجود یک منبع خبری قابل اعتماد است که واقعیت‌ها را هرقدر ناخوشایند در اختیار مردم قرار دهد و با ابهام زدایی برای مردم این امکان را فراهم آورد که آمادگی لازم برای مواجهه با شرایط خاص را داشته باشند.

دماوندیان تأکید کرد: از طرفی حضور حمایتگرانه مسئولان و دادن اطمینان خاطر در جهت آمادگی نهادها و گروه‌های هلال احمر و آتشنشانی و وجود ابزار و ادوات کافی و نیروی خبره و متخصص لازم برای ارائه خدمات همه جانبه از جمله خدمات و درمان‌های روانشناختی برای افرادی که بعد از نخستین لرزش یا به‌دلیل تکرار پس لرزه‌ها دچار استرس حاد شده‌اند، می‌تواند کمک فراوانی به رفع ابهامات مردم کند و احساس کنترل بر امور را به مردم شریف این خطه بازگرداند.

انتهای پیام/67015/

منبع: فارس

کلیدواژه: زلزله استرس بیماری ترس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۹۴۲۶۴۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

واکسن کرونای آسترازنکا چقدر تهدیدتان می‌کند؟ | اشتباهاتی که مردم را به تزریق این واکسن ترغیب کرد

همشهری آنلاین - مریم سرخوش: بروز عوارض نادر با تزریق واکسن آسترازنکا شامگاه دوشنبه (10 اردیبهشت 1403) مورد تایید شرکت سازنده آن هم قرار گرفت. عوارضی که پیشتر از سوی کشورهای مصرف‌کننده به ویژه‌ اروپایی‌ها مطرح و حتی در کوران واکسیناسیون جهانی علیه پاندمی کرونا، تزریق آن را متوقف هم کرده بودند. حالا شرکت آسترازنکا گفته که این واکسن می‌تواند باعث بروز عوارض نادر جانبی از جمله لختگی خون یا کاهش پلاکت‌های خونی (TTS) شود. آنها گفته‌اند که خطر مرگ ناشی از TTS با ترزیق واکسن آسترازنکا یک در یک میلیون نفر است.

این در حالی است که تقریبا 12درصد واکسن‌های وارداتی به ایران هم آسترازنکا بود، چیزی حدود 25 میلیون دوز، به همین دلیل یک نگرانی جدید از تزریق این واکسن در اذهان عمومی شکل گرفته. نگرانی‌ای که البته به گفته متخصصان تنها در صورت بروز عوارض در همان روزها و هفته‌های ابتدایی تزریق واکسن جدی است اما با گذشت دو سال از زمان تزریق و نبود علائم، دیگر خطری وجود ندارد.

به جز این نگرانی، پیگیری همشهری آنلاین از چند متخصص حوزه واکسن‌ها عیان‌کننده یک وضعیت عجیب دیگر هم هست، این‌که انتشار این خبر باعث شده که بسیاری از دریافت‌کنندگان آسترازنکا، اکنون سایر مشکلات جسمانی‌شان را هم با این واکسن مرتبط بدانند، اما کارشناسان حوزه سلامت می‌گویند که چنین چیزی مورد تایید نیست و در حال حاضر یک عارضه درباره این واکسن مورد تایید قرار گرفته؛ لختگی خون یا کاهش پلاکت‌های خونی. هر چند که فواید تزریق واکسن‌ها نسبت به عوارض آن آنقدر بالاست که در بحران پاندمی‌ها نادیده گرفته می‌شوند. صبج امروز هم بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت در پاسخ به خبرنگاران درباره عوارض واکسن‌های کرونا گفته «واکسن‌ها از روش‌های مختلف تامین شد و از عمده‌ترین واکسن‌ها سینوفارم چینی بود که نزدیک به 155 میلیون دوز در کشور تزریق شد و کم‌عارضه‌ترین هم بود. کمیته واکسن هم عوارض را رصد می‌کند و حداقل ضایعات را در کشور داشتیم.»‌

اولین مرگ‌های آسترازنکایی

موج توقف تزریق واکسن‌های آسترازنکا در اروپا از اسفند 99 آغاز شد، ابتلا نروژ، ایسلند، بلغارستان، اتریش، هلند،‌ دانمارک و ایرلند و پس از آنها، فرانسه، آلمان و بریتانیا، استونیا، لیتوانی، لوکزامبورگ، رومانی و لاتویا دستور توقف واکسیناسیون با این واکسن را دادند.

همان زمان اتریشی‌ها از مرگ یک پرستار به دلیل اختلال انعقاد خون بعد از تزریق آسترازنکا خبر دادند، پس از آن هم مصرف‌کننده دیگری در این کشور دچار آمبولی ریه شد. همزمان در دانمارک هم یک مرگ و بروز خونریزی مغزی در بیمار دیگر ناشی از تزریق واکسن ثبت شد. مرگ‌هایی که به صورت موردی در دیگر کشورها هم گزارش می‌شد و توقف واکسیناسیون با آسترازنکا.

آکادمی علمی استرازنکا البته از همان زمان که بحث عوارض قلبی و مرگ‌های ناشی از ترزیق واکسن آسترازنکا مطرح شد، اعلام کرد خطر مرگ ناشی از TTS (ایجاد لخته خون و کاهش تعداد پلاکت‌های خون) یک در یک میلیون نفر است و خطر ریسک ابتلا به TTS هم در کل جهان کمتر از 30 در یک میلیون نفر.

این در حالی است که تا پاییز 1402 و بر اساس آمارهای جهانی ۱۳ میلیارد و ۲۷۰ میلیون و ۱۷۰ هزار و ۳۳۲ واکسن کرونا در کشورهای مختلف تزریق شده که بخش زیادی از آنها را سینوفارم چین و رتبه دوم هم به آسترازنکا تعلق دارد. البته آسترازنکا رتبه‌دار توزیع واکسن در کشورهای مختلف (185 کشور) است و پس از آن فایزر، مدرنا، جانسون‌جانسون و سینوفارم قرار دارند.

هشدار تزریق واکسن در ایران

در ایران هم در ماه‌های نخست شروع واکسیناسیون و ارزیابی‌های اولیه توصیه‌هایی به عدم تزریق واکسن آسترازنکا برای گروه‌های سنی خاص -افراد زیر 40 تا 50 سال به ویژه زنان مطرح شد. البته که با توجه به واردات قابل توجه واکسن چینی (سینوفارم) و بدقولی سازمان جهانی بهداشت در اعطای واکسن‌های سبد کووکس (عمده آنها واکسن‌ آسترازنکا بود) به ایران باعث شد که نزدیک به 70 درصد مردم ایران واکسن‌ چینی را تزریق کنند و آسترازنکا در رتبه دوم قرار بگیرد.

کیانوش جهانپور، سخنگوی سابق وزارت بهداشت در این باره به همشهری توضیح بیشتری می‌دهد و می‌گوید: شرکت آسترازنکا به بروز عوارض نادر جانبی از جمله لختگی خون یا کاهش پلاکت‌های خونی با تزریق این واکسن اشاره کرده که مساله جدیدی هم نیست. این موضوع در ماه‌های نخست شروع واکسیناسیون و ارزیابی‌های اولیه در برخی افراد به ویژه در گروه‌های سنی و جنسیتی خاص مطرح شد.

او ادامه می‌دهد: اساسا مجوز تلقیح این واکسن و سایر واکسن‌های کرونا در بدو امر تا ماه‌ها چه در بریتانیا چه اروپا و آمریکا، حتی سایر کشورها مجوز مصرف اضطراری بود که شرایط خود را دارد. همان زمان هم کمیته ملی وقت واکسیناسیون علیه کووید19 در ایران هشدارهایی به ویژه برای افراد زیر 40 سال را مطرح کرد. چون واکسن آسترازنکا به دلیل همین عوارض ولو نادر در همان ماه‌های نخست در کشورهای اروپایی نیز با فراز و نشیب‌هایی روبرو شد و در بسباری از کشورها برای گروه‌های سنی زیر 40 بعضا 50 سال هشدار داده شده بود.

آثار یک سیاست‌ اشتباه

جهانپور در این باره به یک سیاست‌گذاری اشتباه هم اشاره می‌کند و می‌گوید: فضای غبارآلود رسانه‌ای و تلاش برخی افراد برای وارونه‌نمایی موضوع، برخی سوء‌برداشت‌ها را در پی داشت. چنان که حتی برخی افراد را به سمت تزریق این واکسن در کشورهای همجوار با صرف هزینه بالا کشاند. از سوی دیگر برخی افراد برای این‌که آسترازنکا تقریبا در فهرست مورد تایید اغلب کشورها برای مسافرت قرار داشت، حتی در گروه‌های سنی زیر 50 یا 40 سال داوطلبانه و مصرانه مبادرت به تهیه این واکسن و تلقیح آن کردند.

او درباره میزان تزریق این واکسن در کشور هم بیان می‌کند: حدود 10درصد واکسن‌های تزریق شده در کشور به آسترازنکا تعلق داشت. مبدا این واکسن شرکت آسترازنکا در بریتانیا بود و به نوعی ابتدا تحت عنوان آکسفورد-آسترازنکا مشهور بود. در کشورهای مختلف بیش از یک میلیارد دوز از این واکسن تولید و ترزیق شده. کشورهای اروپای شرقی و جنوبی حتی جنوب شرقی آسیا هم این واکسن تولید کرده‌اند. سهمیه ایران از کووکس هم عمدتا آسترازنکا بود که محموله‌های آن از ایتالیا و مجارستان و ژاپن و کره‌جنوبی وارد ایران شد.

فواید واکسن‌ها را نمی‌توان نادیده گرفت

این پزشک تاکید می‌کند: نباید از نظر دور داشت که هر واکسنی می‌تواند، عوارضی جانبی داشته باشد اما در عین حال باید بپذیریم، همین واکسن‌ها بسیاری از اپیدمی‌های مزمن را نابود کرده‌اند، این عوارض نه چندان شایع، خاص این واکسن نبوده چنانکه در مورد واکسن آمریکایی جانسون و جانسون هم بروز عوارض بیشتری مطرح شد و این واکسن عملا در خود ایالات متحده محدود و متوقف شد. تبعا مجوز مصرف اضطراری در شرایط خاص و اضطراری پاندمی و همه‌گیری کرونا صادر شده و این قابل قیاس با وضعیت عادی یا مطالعات پسینی در مورد یک واکسن نیست.

جهانپور با بیان این که مقایسه میزان حفاظت ایجاد شده از این واکسن‌ها با عوارض احتمالی آن همچنان برای استفاده از این واکسن‌ها ولو مشروط، گریزناپذیر است و باید آن را با اطلاعات و یافته‌های آن زمان باید سنجید، ادامه می‌دهد: اما همین اطلاعات هم حکایت از آن داشت و دارد که اولا واکسن آسترازنکا و جانسون و جانسون به ویژه برای گروه‌های سنی زیر 40 سال پرعارضه‌تر از واکسن‌های ایرانی ارزیابی می‌شدند، چنانکه شواهد و یافته‌های بعدی واکسیناسیون با این واکسن و واکسن‌های ایرانی مانند کووایران برکت، پاستوکووک، فخرا، اسپایکوژن و... که با فناوری‌های متفاوتی تهیه شده بودند نشان از آن داشت و دارد که واکسن‌های ایرانی به مراتب کم عارضه‌تر و چه بسا با قبلیت مصون‌سازی بالاتری بودند.

او البته تاکید می‌کند که هنوز هم واکسن آسترازنکا به رغم عوارض جانبی نادر آن یکی از موثرترین واکسن‌ها در محافظت از جان میلیون‌ها نفر به‌شمار می‌رود و با توجه به گستره تولید و توزیع انبوه آن در 5قاره نقش موثری در مهار همه‌گیری کرونا در بسیاری از کشورها داشته است.

آسترازنکا رتبه‌دار توزیع واکسن در 185 کشور جهان است و پس از آن فایزر، مدرنا، جانسون و جانسون و سینوفارم قرار دارند نگران باشیم؟

جهانپور به یک نکته دیگر درباره بروز نگرانی در تزریق‌کنندگان این واکسن‌ها هم اشاره می‌کند و می‌گوید:‌ عمده عوارض نادر آسترازنکا محدود به ساعات، روزها و هفته‌های نزدیک به تلقیح بروز کرده و تقریبا برای عموم افرادی که دچار عوارض احتمالی نشده‌اند بعد از ماه‌ها و نزدیک دو سال از زمان تزریق جای نگرانی وجود ندارد. اگر کسی این واکسن را ترزیق کرده و طی ماه‌های گذشته عوارضی نداشته، انتظار بروز عوارض خاص نمی‌رود. معدود موارد عوارض که در ایران به ویژه در جوانان مشاهده شده هم مانع از آن نیست که کماکان این واکسن را واکسنی موفق در پیشگیری از کرونا و مقابله با کوید19 ندانیم.

البته به گفته این پزشک در حال حاضر واکسن‌های مؤثر، بروزرسانی شده و با عوارض کمتری مثل برکت پلاس در ایران داریم که می‌تواند رافع ایمن‌تر و مؤثرتری برای مشکلات بعدی و احتمالی ناشی از سویه‌های جدید کرونا داشته باشد. در عین اینکه باید این روند بروزرسانی و حمایت از استمرار توسعه و تحقیق واکسن‌های ایرانی کرونا حمایت شود و ادامه داشته باشد.

او درباره این که گفته می‌شود، برخی کشورها این واکسن را برای مردم خودشان استفاده نکردند و به ایران هدیه دادند هم می‌گوید: به هیچ عنوان درست نیست، آسترازنکا بعد از سینوفارم چین، دومین واکسنی بود که در بسیاری از کشورها تولید و مصرف شد. سایت‌های متعدد تولید این واکسن در کشورهای مختلف وجود داشت، از جمله ژاپن، کره جنوبی و حتی هند. در اروپا هم علاوه بر بریتانیا در کشورهایی از جمله ایتالیا، مجارستان و آلمان هم تولید این واکسن صورت گرفت. در آمریکای شمالی و لاتین هم به شدت مورد استفاده بود و آمار تزریق آن در هند هم بالا بود.

بیشتر بخوانید

حالا وقت پاسخ به ابهامات کروناست سکته‌های مغزی و قلبی این روزها به واکسن‌های کرونا ربط دارد؟ حذف ۲ واکسن کرونا در ایران خداحافظی با آسترازنکا در ایران

کد خبر 848793 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها واکسن آسترازنکا خبر مهم كرونا در ايران سازمان جهانی بهداشت واکسن کرونا