عوامل مؤثر در احساس زلزله چیست؟
تاریخ انتشار: ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۹ | کد خبر: ۲۷۹۳۳۴۵۱
چه عواملی در احساس زلزله موثر است؟ با جست و جویی در اینترنت به جداولی خواهید رسید که به صورت کیفی طبقه بندی‌هایی ارائه کرده، به طور مثال گفته شده زلزله‌های کوچک‌تر از ۲ ریشتر فقط توسط دستگاه لرزه نگار ثبت شده و انسان قادر به احساس آنها نیست.
به گزارش ایمنا، اینگونه طبقه‌بندی‌ها عامیانه بوده و مبنای دقیق علمی ندارند زیرا احساس زلزله به عوامل بسیار مختلفی بستگی دارد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به طور مثال پس از وقوع زلزله ۵.۴ ریشتری سوم فروردین ماه ۱۳۹۹ در زاگرب پایتخت کرواسی، پس لرزه‌های متعددی رخ داد و احساس زلزله‌ها توسط مردم این شهر به مرکز لرزه‌نگاری اروپا -مدیترانه (EMSC) گزارش شد. در این میان احساس شدن چند مورد از این پس لرزه‌ها توسط مردم بسیار جالب بود. یکی زلزله ۱.۵ ریشتری نهم فروردین که ساعت ۱۲:۴۸ ظهر به وقت محلی رخ داد و توسط بیش از ۵۰۰ نفر احساس آن گزارش شد. دیگری زلزله ۰.۷ ریشتری ۲۴ فروردین که ساعت ۰۸:۲۶ صبح رخ داد و توسط بیش از ۳۰۰ نفر احساس آن گزارش شد. این روند در پس لرزه‌های بعدی نیز ادامه داشت و به طور مثال پس لرزه ۱.۴ ریشتری ۶ اردیبهشت که ساعت ۲۲:۴۳ رخ داد نیز توسط بیش از ۳۰۰۰ نفر احساس گردید.
اما چه عواملی موجب می‌شود تا زلزله‌ای کوچک‌تر از یک ریشتر هم احساس شود:
۱- بزرگنمایی در خاک‌ها (Soil Amplification):
در خاک‌های نرم شتاب زلزله بالا می‌رود. دو ساختمان مشابه و با فاصله یکسان از کانون زلزله، چنانچه یکی بر روی بستر آبرفتی نرم و دیگری بر روی بستر سنگی ساخته شده باشد، شتاب زلزله در ساختمان اولی بالاتر بوده و زلزله شدیدتر احساس خواهد شد. در بسیاری از زلزله‌ها، برخی ایستگاه‌ها با وجود فاصله دورتری از کانون زلزله شتاب بزرگ‌تری ثبت کرده‌اند که یکی از دلایل آن همین پدیده است.
۲- تشدید یا رزونانس (Resonance):
در فواصل نزدیک به کانون زلزله، امواج با دوره کوتاه (Short Period) و فرکانس بالا حاکم است. در این مناطق ساختمان‌های کوچک‌تر و کم طبقه آسیب بیشتری می‌بینند. با دور شدن از کانون زلزله، امواج با دوره بلند (Long Period) و فرکانس پایین حاکم می‌شود. در این مناطق ساختمان‌های بلند و برج‌ها آسیب بیشتری خواهند دید و ممکن است از کمر بشکنند. علت این است که سازه‌های بلند دارای دامنه بلند و فرکانس کم بوده و سازه‌های کوتاه دارای دامنه کوتاه و فرکانس زیاد هستند. وقتی فرکانس زمین و امواج زلزله با فرکانس سازه تقریباً یکی شود، پدیده تشدید رخ می‌دهد و خسارت زلزله افزایش می‌یابد.
به طور مثال در زلزله خرداد ۱۳۶۹ رودبار و منجیل، ساختمان‌های بلند در شهر رشت با وجودی که فاصله حدود ۶۵ کیلومتری از کانون زلزله داشتند، آسیب بسیاری دیدند.
۳- اثر جهت پذیری (Directivity Effect):
هنگامی که گسیختگی گسل و جهت لغزش آن به سمت سازه مورد نظر انتشار یابد، پدیده جهت پذیری پیشرونده رخ داده و زلزله در آن سازه با شدت بیشتری احساس می‌شود.
علاوه بر اینها، زمان وقوع زلزله، طبقه‌ای از ساختمان که فرد در آن حضور دارد، نوع سازه، میزان هشیاری فرد و اینکه به حالت ایستاده، نشسته یا خوابیده باشد، نوع امواج زلزله و سرعت آنها در احساس زلزله نقش مهمی دارند.
به طور کلی اگر بزرگی زلزله از ۴ بالاتر رود لرزش آن به صورت ممتد و چند ثانیه‌ای قابل احساس است. زلزله‌های بین ۳ تا ۴ ریشتر توسط عده‌ای و معمولاً به صورت یک پالس و ضربه ناگهانی به ساختمان احساس می‌شود. زلزله‌های کوچک‌تر از ۳ یا ۲ ریشتر نیز به ندرت و توسط عده‌ای به صورت ضربه بسیار کوچک و آنی به ساختمان احساس شده است.
**پژوهشگر مخاطرات و بحران در مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی
کد خبر 423153منبع: ایمنا
کلیدواژه: زلزله زلزله تهران پس لرزه شهر شهروند کلانشهر مدیریت شهری کلانشهرهای جهان حقوق شهروندی نشاط اجتماعی فرهنگ شهروندی توسعه پایدار حکمرانی خوب اداره ارزان شهر شهرداری شهر خلاق کانون زلزله احساس زلزله طور مثال کوچک تر زلزله ها پس لرزه
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.imna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایمنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۹۳۳۴۵۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
قصه فراق از تحصیل
این تعداد بنا به گزارش مرکز آمار ایران در سال ۱۴۰۱ به تعداد ۹۳۰ هزار دانش‌آموز رسیده است. در همین گزارش اشاره شده یکی از معضلات اصلی در مواجهه با این مسأله، فقدان آمار جامع و شفاف از دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل و شرایط فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی آنان است.به همین دلیل گمانه‌زنی و فرضیه‌پردازی درباره علت‌های پدیده بازماندگی از تحصیل همچنان ادامه دارد. برخی تفاوت بازماندگی از تحصیل در میان دختر و پسر را قابل توجه نمی‌دانند، در حالی‌که عده‌ای آن را مؤثر می‌دانند و بعضی‌ها نیز عوامل آن را بسته به منطقه، جنس، مقطع تحصیلی و... متنوع می‌دانند. مثلا ممکن است در یک منطقه فرهنگ طایفه‌گرایی و نگاه‌های جنسیتی باعث بازماندگی از تحصیل شده باشد اما در منطقه‌ای دیگر وضعیت اقتصادی و چند‌زبانه‌بودن کودک در بازماندنش از تحصیل مؤثر باشد. در مطالعات مربوط به بازماندگی از تحصیل، معمولا از دو پدیده «بازماندن از تحصیل» و «ترک‌تحصیل» برای کسانی که در سن تحصیل قرار دارند(جمعیت لازم‌التعلیم) صحبت می‌شود. برای هر دو پدیده نیز در یک دهه اخیر آمار گوناگونی ارائه شده‌است. به‌‌عنوان نمونه برای «بازماندن از تحصیل» در۱۰سال اخیر به اعداد متنوعی از صدهاهزار تا چندمیلیون نفر اشاره شده است. بخشی از این گوناگونی در آمار ناشی از شیوه محاسبه سن در جمعیت لازم‌التعلیم است. مقایسه سرشماری‌های اخیر نشان می‌دهد که بازماندگی از تحصیل در نیمه دوم دهه۸۰و نیمه اول دهه۹۰ روندی نزولی داشته است اما چنانچه از مطالعات اخیر مانند گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس بر‌می‌آید احتمالا در نیمه دوم دهه۹۰ و سال‌های بعد از آن، تغییر جهت داده و روند افزایشی پیدا کرده است. همین مسأله یک‌بار دیگر پژوهشگران را به جست‌وجو برای پی‌بردن به عوامل و زمینه‌های مؤثر در بروز آن فراخوانده است.
جاده کندوان یک طرفه شد