به نقل از «پول نیوز»

دلایل زلزله خیزی ایران چیست؟

تاریخ انتشار: ۱۱ اسفند ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۷۱۰۵۵۰۴

رئیس مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی ضمن واکاوی دلایل لرزه‌خیزی ایران در یک‌سال گذشته، گفت: ۱۷۱ زلزله در داخل مرز خاکی و آبی کشور در سال جاری رخ داده است.

 

به گزارش پول نیوز، رخداد زلزله‌های قطور آذربایجان شرقی در روزهای آغازین آخرین ماه سال ۱۳۹۸و پیش‌تر از آن زمین‌لرزه‌هایی مانند راور و فاریاب کرمان، دیهوک یزد، لافت هرمزگان، خانه زینان فارس، بافق یزد، برزک، سومار، احمدسرگزاب گیلان، ترکمانچای آذربایجان‌شرقی، سنگان خراسان‌رضوی، قصرشیرین، قلعه‌قاضی هرمزگان و … دلیلی بر لرزه‌خیزی سرزمین ایران و فعالیت گسل‌های پخش شده در سراسر کشور است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، می‌گوید: با توجه به لرزه‌خیزی بالای کشور، توجه به خطر زلزله در همه طرح‌های عمرانی و برنامه‌ریزی خرد و کلان هم از ناحیه دولت و هم مردم ضرورت دارد.

بر اساس آمارها و نقشه پهنه‌بندی اگرچه ۹ درصد مساحت سرزمین کشور در منطقه لرزه‌خیز با خطر بالاست اما در همین ۹ درصد مساحت خطر زلزله بالا، ۲۷ درصد جمعیت کشور، ساکن هستند. تنها همین واقعیت نشان از ریسک‌لرزه‌ای در گستره کشور را دارد.

علی بیت‌اللهی، رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی در همین ارتباط، گفت: گسل‌های پخش شده در سرزمین ایران، لرزه‌زا و در سراسر فلات ایران توزیع یافته‌اند، به جز نواحی کویری ایران که آن هم به دلیل پوشش و عدم امکان مطالعات، از نظر پوشش گسلی تنک است، سایر نواحی ایران و به ویژه نواحی با تمرکز جمعیتی بالای کشور، منطبق بر امتداد گسل‌های لرزه‌زا است.

بر اساس برآوردها طول کل گسل‌های اصلی و شناخته شده ایران، بیش از ۴۰ هزار کیلومتر (حدود محیط کره زمین) بوده که این شاخص نیز نشانه بارزی از خطر بالای زلزله در کشور را نشان می‌دهد.

زلزله‌های یکسال اخیر ایران

به گفته رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی، از اول سال ۱۳۹۸، در گستره ایران، بر اساس اطلاعات زلزله‌های ایران (مرکز لرزه‌نگاری مؤسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران)، ۳۰۱۱ زلزله با بزرگی ۲.۵ و بالاتر رخ داده است (شکل ۱). بزرگترین زلزله‌های سال ۱۳۹۸ تا اوایل اسفندماه دو زلزله قطور و ترکمانچای با بزرگی ۵.۹ در استان‌های آذربایجان‌غربی و شرقی است که هر دو این زمین‌لرزه‌ها با خسارت‌های قابل‌ملاحظه‌ای در مناطق روستایی همراه بوده است.

همچنین علاوه بر این زلزله‌ها، زمین‌لرزه سنگان خراسان‌رضوی با بزرگی ۵.۸ در ۱۲ دی امسال، زلزله لافت با بزرگی ۵.۷ در ۲۷ اسفند مسال و زلزله مسجدسلیمان با بزرگی ۵.۷ در تاریخ ۱۷ تیر امسال از جمله زلزله‌های نسبتاً بزرگ سال ۱۳۹۸ هستند. همچنین، آخرین زمین‌لرزه مورد بررسی، زلزله بندر لافت-سوزا در استان هرمزگان با بزرگی ۴.۱، در ۶ اسفند امسال است.

شکل ۱- توزیع زلزله‌های با بزرگی ۲.۵ و بالاتر در سال ۱۳۹۸ در گستره ایران (۳۰۱۰ زلزله)

توزیع زلزله‌های با بزرگی ۲.۵ و بالاتر در سال‌جاری که در شکل ۱ نشان داده شده است، حاکی است که حدود ۵ درصد زلزله‌ها را زمین‌لرزه‌های با بزرگی ۴ و بزرگ‌تر از آن تشکیل داده است. تعداد زلزله‌های کوچک‌تر از ۴ حدود ۲۸۶۰ زمین‌لرزه است که بیانگر تعداد فراوانی خرد لرزه‌ها در گستره ایران هستند.

بیت‌اللهی گفت: رخداد زلزله‌های کوچک شاید از نظر تأثیرگذاری بر ساختمان‌ها، مهم تلقی نشود، اما از آن نظر که بیانگر فعال بودن گسله‌های ایران زمین هستند بسیار مهم بوده و ارزیابی روند رخداد آن‌ها می‌تواند در تعیین مناطق فعال لرزه‌ای مفید باشد.

در شکل ۲ پراکنش زلزله‌های با بزرگی ۴ و بالاتر نشان داده شده است.

مطالعات مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی نشان می‌دهد که ۱۷۱ زلزله در داخل مرز خاکی و آبی کشور در سال جاری رخ داده است. از این تعداد، هفت زلزله بین بزرگی ۵.۵ تا ۵.۹ بوده، ۱۰ زلزله بین ۵. تا ۵.۵ و ۳۹ زمین لرزه بین ۴.۵ تا ۵ و بقیه بین ۴ تا ۴.۵ بوده‌اند.

رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه یادآور شده است که بر اساس نحوه پراکنش زمین‌لرزه‌های ۴ و بالاتر که در شکل ۲ نمایان است، در سال ۱۳۹۸، غرب و جنوب‌غرب و جنوب ایران، فعالیت نسبی قابل‌ملاحظه‌ای نسبت به سایر نقاط کشور داشته است که روال شناخته شده‌ای در لرزه‌خیزی فلات ایران است.

شکل ۲- پراکنش زلزله‌های با بزرگی ۴ و بالاتر در سال ۱۳۹۸ در گستره ایران

در شکل ۳ نمودار ستونی رخداد ماهانه زلزله‌های بالای ۴ ایران نشان داده شده است.

مطالعات بخش زلزله مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی که در شکل ۳ مشخص شده نشان می‌دهد که تعداد رخداد زلزله‌ها در ماه آبان بیشتر از سایر ماه‌های سال است. رخداد زلزله‌های اوایل اسفندماه نیز نشان می‌دهد که این ماه نیز تعداد زلزله‌های بالای ۴ بیشتری خواهد داشت.

شکل ۳- نمودار ستونی رخداد ماهیانه زلزله‌های با بزرگی ۴ و بالاتر ایران در سال ۱۳۹۸

شناسایی ۱۰ میلیون واحد مسکونی فاقد اسکلت در کشور

بیت‌اللهی در تحلیل نمودارها گفته است با توجه به وضعیتی که در شکل‌های ۱ تا ۳ نشان داده شد، لازم است به کیفیت ساختمان‌ها و به ویژه ساختمان‌های مسکونی نیز توجه جدی شود. هر چند که روند ساخت ساختمان‌های شهری و روستایی به سوی تیپ اسکلت‌دار بوده و تعداد ساختمان‌های فاقد اسکلت کمتر از سال‌های قبل می‌شود، اما در حال حاضر نیز بر اساس آمار آخرین دوره آماری (سال ۱۳۹۵)، از حدود ۲۳ میلیون واحد مسکونی، حدود ۱۰ میلیون واحد مسکونی فاقد اسکلت هستند که در مقابل رخداد زلزله‌ها مقاوم نیستند.

رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات تاکید می‌کند که در شهرهای بزرگ، بافت‌های فرسوده تقریباً تغییر قابل ملاحظه‌ای نشان نداده و از جمله بافت‌های آسیب پذیر هستند. علاوه بر بافت فرسوده، حاشیه‌نشینی و اسکان حاشیه‌نشینان در سکونتگاه‌های فاقد کیفیت و نامقاوم در برابر زلزله در اطراف شهرهای بزرگ نیز یک مشکل جدی است.

عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات پیشنهاد کرده است باید ساختمان‌های خشت و گلی، سنگ و خشت، آجر و آهن و مواردی مثل این نوع از ساختمان‌ها را که دارای آوار سنگینی نیز در زمان رخداد زلزله هستند، در کل کشور و به ویژه در روستاها از میان برداریم. جایگزین این ساختمان‌ها، می‌توان واحدهای دارای اسکلت و مهندسی‌ساز ایجاد کرد که با احداث آنها می‌توان، تلفات زلزله‌ها را در کشور به حداقل رساند.

منبع: پول نیوز

کلیدواژه: زلزله خیزی مسکن گسل های اصلی مرکز لرزه نگاری مرکز تحقیقات راه رئیس بخش زلزله مرکز تحقیقات راه زلزله های با بزرگی بزرگی ۴ رخداد زلزله ها گستره ایران مسکن و شهرسازی زمین لرزه ها نشان می دهد سال ۱۳۹۸ ساختمان ها ۴ و بالاتر بزرگی ۵ نشان داده لرزه خیزی بر اساس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.poolnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پول نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۷۱۰۵۵۰۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

دلایل کاهش نرخ باروری در کشور

 علی اکبر محزون عضو کمیته علمی دومین جایزه جوانی جمعیت گفت: شروع کاهش نرخ باروری در کشور ما به حدود دهه چهل بر می گردد. در اولین سرشماری کشور که سال ۱۳۳۵ اجرا شد و پس از آن در سال ۱۳۴۵ برای اولین بار در ایران نرخ رشد جمعیت محاسبه شد که آن زمان ۱/۳ درصد بود از همان سال‌ها هشدارهای رشد جمعیت آغاز شد. سال ۴۶ بیانیه تهران در خصوص تنظیم خانواده و ضرورت کنترل جمعیت تصویب شد و بعد از انقلاب هم در دهه شصت بحث جمعیت دوباره مطرح شد. در برنامه توسعه سال ۱۳۶۷ طرحی با عنوان سیاست تحدید موالید مطرح شد. هدف این طرح چنین بود که اگر در سال ۱۳۶۷ میانگین هر خانواده ۵/۶ فرزند بود تا سال ۱۳۹۰ این عدد به ۴ فرزند کاهش یابد. درسال ۷۲ قانون تنظیم جمعیت در مجلس شورای اسلامی تایید شد که طبق این طرح فرزند چهارم به بعد محروم از فعالیت اجتماعی شود. سال ۱۳۷۳ و به میلادی ۱۹۹۴ اجلاس بین المللی جمعیت و توسعه در قاهره با مشارکت ۱۷۹ کشور جهان از جمله ایران برگزار شد و مواحده طرح کنترل جمعیت در سطح بین الملل تحت عنوان International Conference on Population and Development تصویب شد. ریشه اصلی کاهش نرخ رشد جمعیت در دنیا و کشورما از اینجا آغاز شد.

وی افزود: علت شدت این کاهش در ایران به این دلیل بود که علاوه بر کنترل اجتماعی کنترل فردی نیز به وجود آمد. خانواده‌ها از دهه ۶۰ بنا به عوامل مختلف مانند کاهش مرگ و میر کودکان و شانس زنده ماندن بالا، تصمیم به فرزندآوری کم‌تر گرفتند چرا که قبلا پنج فرزند متولد می‌شد که لااقل سه نفر از آنها زنده بمانند. دیگر نیازی به چنین اقداماتی نبود پس همان سه فرزند متولد می‌شدند.

وی در ادامه گفت:، اما به تعبیر خودم این‌ها حاصل یک نگاه مالتوسی بود بحث تنگ دستی که ناشی از افزایش فرزند می شود. بحث دوم جریان اجتماعی بود. افراد با استمرار فرایند توسعه وارد مباحثی شدند که باعث پیشرفت فردی آنها شود و به تحرک اجتماعی پرداختند و فرزند آوری را مانع این پیشرفت دیدند. بحث فردگرایی در جامعه باعث شد تحرک اجتماعی و فرزند آوری در مقابل هم قرار گیرند؛ و در مرحله سوم جایگزینی برای نهاد خانواده و تغییر نهاد خانواده که حاصل تغییر نگرش‌ها در جوامعی مثل ایران شد روند رشد را به شدت کاهش داد.

وی تاکید کرد: بر روی مبانی فکری و نظری موضوع باید بیشتر تمرکز کرد و اقدامات اساسی صورت بگیرد. در دنیا هم برای موضوعات مهم همینطور عمل می‌کنند. باید الگوی یک خانواده کامل را بسازیم، مبنی بر نظریه شهید مطهری از انسان کامل این قالب را در مبانی فکری خانواده جای دهیم و در ادامه به تعهد به خانواده بپردازیم.

جامعه دانشگاهی و حوزه علمیه نیز می‌تواند در حوزه شناسایی مسائل و ترسیم وضع مطلوب کمک شایانی به این راهبرد داشته باشد.

نقش جایزه ملی جمعیت در مرحله اول ایجاد انگیزه است و برای اثرگزاری بهتر می‌تواند به اصطلاح، کف میدانی‌تر و در محله‌ها و مراکز عمومی باشد. تا انگیزه نخبگان را در جامعه عمومی بیشتر کند. چرا که بحث خانواده است و حتی می‌تواند الگویی شود تا هم محلی‌ها و خانواده هم به نخبگان رجوع کنند. 

دومین جایزه ملی جوانی جمعیت به همت ستاد ملی جمعیت در بخش‌های خانواده، رسانه، سازمان‌های مردم نهاد، دستگاهای اجرایی، شرکت‌ها و موسسات خصوصی، مدیران و نخبگان اردیبهشت سال جاری با شعار سهم من از جوانی ایران برگزار خواهد شد.

علاقه‌مندان جهت کسب اطلاعات بیشتر می‌توانند به سایت jameyat.ir مراجعه فرمایند

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان