پيام زلزله فيروزکوه چيست؟-علي بيت الهي*
تاریخ انتشار: ۲۶ دی ۱۳۹۶ | کد خبر: ۱۶۶۳۰۹۳۹
خبرگزاري آريا - تهران - ايرنا - زلزله 4.3 ريشتري 25 دي ماه 96 ( در شرق تهران ) همراه با زلزله 5.2 روز 29 آذر ماه سال جاري (در غرب تهران) داراي اين پيام مهم است که شرق و غرب تهران متحمل تنش هاي تکتونيکي و رها شدن مکرر انرژي لرزه اي است و مهمترين گواه لرزه خيزي پهنه تهران است.
لازم است که هشدارها را خيلي جدي بگيريم و پس از چندي با فروکش کردن تب زلزله، موضوع کاهش ريسک را فراموش نکنيم.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
25 دي ماه 1396 زلزله ديگري با بزرگاي 4.3 ريشتر در شرق تهران رخ داد. قبل آن نيز سه پيشلرزه خفيف با بزرگاهاي 3.2 و 1.3 و 1.9 در حوالي مرکز زلزله مذکور از سحرگاه همان روز از ساعت 5:38 تا حدود 6 صبح رخ مي دهد. ساعت وقوع زلزله 4.3 ريشتري فيروزکوه 17:20 است.
بعد از زلزله 4.3 فيروزکوه (در روز 5 دي ماه ساعت 5 و بيست دقيقه عصر) زلزله خفيف ديگري با ميل به سمت شهر دماوند با بزرگي 2 در حوزه شهري شهر دماوند در ساعت 17:38 ( 18 دقيقه بعد از زلزله 4.3 فيروزکوه ) رخ مي دهد و تا اين لحظه ( ساعت 24 روز 25 دي ماه ) زلزله ديگري در منطقه ثبت نشده است.
زون وقوع زلزله 4.3 فيروزکوه، از نظر لرزه خيزي فعال و در بر دارنده گسله هاي لرزه زاي متعددي است که فاصله مرکز زلزله از شهر فيروزکوه 10 کيلومتر و در سمت غربي شهر واقع مي گردد. همچنين اين زلزله در 55 کيلومتري شرق شهر دماوند، 95 کيلومتري حاشيه شرقي شهر تهران و حدود 112 کيلومتري از مرکز شهر تهران و در شرق آن واقع شده است.
در شرق تهران، گره تکتونيکي مهمي وجود دارد که محل تلاقي گسل هاي مشا و گسل شمال تهران است. اين ناحيه يکي از مهمترين نواحي فعال و لرزه خيز در اطراف شهر تهران است که موجب شده است رخداد زلزله ها در شرق شهر تهران نسبت به غرب آن به مراتب بيشتر باشد. مراکز جمعيتي لواسان، آبادي ايرا، جوارد، کلگدر و رسانان در محدوده اين گره تکتونيکي واقع هستند و مرکز زلزله 4.3 فيروزکوه حدود 80 کيلومتري شرقي اين ناحيه قرار گرفته است.
لرزه خيزي يک ماه گذشته محدوده شرقي و غربي کلان شهر تهران نشان مي دهد که هم در زلزله ملارد ( زلزله با بزرگي 5.2 مورخ 29 آذر 1396) و هم در زلزله 4.3 فيروزکوه شرق و غرب شهر تهران دچار تنش لرزه اي بوده اند و اينکه تا چه حد از تنش موجود در اين گستره فعال و لرزه خيز رها شده است، امري است که صحبت در خصوص آن بدليل عدم اندازه گيري هاي دقيق حرکات گسلي با ترديد همراه است. در هر حال وقوع زلزله هاي شرقي و غربي شهر تهران، معرف لرزه خيزي ناحيه و فعال بودن گسله هاي اطراف است.
لازم بذکر است که 2 سال پيش در سوم شهريور 1394 در همين ناحيه ( به فاصله تقريبي 6 کيلومتري از زلزله 4.3 ) زلزله اي با بزرگي 4.6 نيز رخ داده است که دال بر فعال بودن گسله هاي منطقه است.
پديده تکتونيکي ممتاز در سوي شمالي و شرقي کلانشهر تهران، گسل طويل و لرزه زاي مشاء است. اين گسل در حوالي محدود لواسان بزرگ با گسل شمال تهران و در ناحيه فيروزکوه، با گسل فيروزکوه متصل مي شود. گسل فيروزکوه، گسلي است با راستاي شمال شرق -جنوب غرب و از مجاورت شهر فيروزکوه رد مي شود.
شيب اين گسل به سوي جنوب شرق است و در بخش غربي آن سنگ هاي سازند لار، رسوبات پالئوژن و کنگلومراي نئوژن (از سوي جنوب و جنوب شرقي) بر روي رسوبات آبرفتي کواترنر دشت فيروزکوه (در شمال و شمال غربي) رانده شده اند.
ساختار تکتونيکي گسل مشاء، مورفوتکتونيک شرق تهران را تحت تاثير خود قرار داده و گسله هاي جانبي متعددي را بصورت مورب بر خود در بر گرفته است.
گسل مشاء داراي سازوکار فشاري با مؤلفه راستالغز راستگرد است. اين گسل از گستره قزوين با درازاي حدود 210 کيلومتر تا شرق استان تهران امتداد دارد. گسلي است اصلي و لرزه زا که در راستاي آن گستره بلند البرز از شمال بر روي گستره چين هاي کناري البرز در جنوب رانده شده است. حدس زده مي شود که زمين لرزه 27 مارس 1830 ميلادي دماوند - شميرانات با بزرگي تخمين زده Ms=7.1 و شدت IO = VIII+ مرتبط با گسله مشا باشد.
** آيا اين زلزله مرتبط با گسل هاي تهران است؟
اين سوال، با توجه به تعريفي که از گسل هاي شهر تهران تعريف مي کنيم به اين صورت جواب داده مي شود. اگر مراد از سوال، گسل ها واقع در حريم شهري تهران باشد، پاسخ منفي است. اما اگر منظور گسل هايي باشند که تحت فعاليت آنها، شهر تهران امکان آسيب ديدگي دارد، مسلما، بله ، مرتبط است. سوي غربي گسل فيروزکوه از حاشيه شرقي شهر تهران، حدود 35 کيلومتر فاصله داد. گسل مشاء نيز در دو سوي شمال شرق و شمال غربي که با گسل شمال تهران مجانب مي شود بين 20 تا 50 کيلومتر از حاشيه شهري تهران، فاصله دارد. بنابراين قطعا فعاليت اين گسله ها، فعاليت لرزه اي گسل هاي مرتبط با شهر تهران نيز تلقي مي گردد.
بنظر بنده، با توجه به گذشت چندين ساعت از زلزله 4.3 فيروزکوه و سکون نسبي لرزه اي حاکم بر شرق تهران، احتمال کمتري وجود دارد که اين زلزله بعنوان پيش لرزه زلزله بزرگتر باشد، هر چند که واقعا جواب قطعي دادن به چنين پرسشي در حد مقدورات علمي ما نيست.
...............................................
* عضو هيات علمي و رئيس بخش زلزله مرکز تحقيقات راه، مسکن و شهرسازي
انتهاي پيام /*
منبع: خبرگزاری آریا
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.aryanews.com دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری آریا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۱۶۶۳۰۹۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
«بمبهای شهری» را برای کاهش ریسک زلزله شناسایی کنیم
دانشیار پژوهشکده مهندسی سازه پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله با بیان اینکه برای کاهش ریسک باید از آموزش تا استفاده از فناوری را مورد توجه قرار دهیم، اولین گام در این زمینه را شناسایی ساختمانهای بحرانی عنوان کرد.
دکتر عبدالرضا سروقد مقدم در گفتوگو با ایسنا، با اشاره به برگزاری نهمین کنفرانس بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله، گفت: این رویداد از سهشنبه ۱۸ تا پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت ماه جاری در برج میلاد از سوی پژوهشگاه بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله برگزار میشود. اولین دوره این رویداد در سال ۱۳۹۰ برگزار شد.
وی تمرکز این کنفرانس را بر زلزلههای کلانشهرها با تاکید بر تهران عنوان کرد و ادامه داد: دلیل اینکه در این کنفرانس بر موضوع زلزله تهران متمرکز شده، این است که زلزلههای اخیر بزرگ در دنیا واقعیاتی را نمایان کرده است و اگر چنین زلزلههایی در تهران رخ دهد، از آن جایی که رخداد زلزله بزرگ در تهران نیز با تاخیر مواجه شده است، ما نیز به همان موارد دچار خواهیم شد.
سروقد مقدم گفت: از این رو از روز اول این کنفرانس یک سالن به مسائل مربوط به زلزلههای تهران مرتبط میشود. ساخت و ساز بر روی پهنه گسلی از جمله مسائلی است که بر روی آن با حضور متخصصان و کارشناساس بحث و بررسی میشود.
دبیر علمی نهمین کنفرانس بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله با اشاره به حضور سخنرانان کلیدی، اظهار کرد: یکی از سخنرانان از کشور چین بوده که قرار است در این کنفرانس اعلام کند چگونه کشور ترکیه قانع شده است برای بیمارستانهایی با ۱۰۰ تخت خواب حتما باید از فناوریهای نوین لرزهای استفاده کنند. چنین اقدامی در این کشور تبدیل به قانون شده و بر اساس آن بیمارستانهای دارای بیش از ۱۰۰ تخت موظف هستند تا از فناوریهایی چون جداسازهای لرزهای استفاده کنند.
سروقد مقدم با تاکید بر اینکه ما در کشور هنوز نتوانستهایم این امر را تبدیل به قانون کنیم، افزود: ما هنوز وزارت بهداشت را نتوانستهایم قانع کنیم که برای بیمارستانها از این فناوری بهرهمند شوند و ما میتوانیم از تجارب این محققان استفاده کنیم که چگونه این کشورها توانستهاند قانونگذاران را مجاب به سیاستگذاری مناسب کنند.
این محقق حوزه زلزله خاطر نشان کرد: در کنار آن محققانی از کشور سوییس، سیستمها و فناوریهای نوین لرزهای را مطرح خواهند کرد.
وی با ابراز امیدواری از اینکه در این کنفرانس ۳ روزه فضایی برای ارائه نظرات در خصوص مسائل مربوط به زلزله فراهم میشود، اظهار کرد: در حوزه کاهش ریسک و مدیریت بحران سعی میشود همه مسائل از آموزش افراد تا ارتقای ساختمانهای موجود و برنامهریزی برای مقاومسازی زیر ساختهای شهری دیده شود تا در زمان وقوع زلزله، به آسیبپذیرتر شدن شهرها کمک نکنند.
این استاد پژوهشگاه زلزله خاطرنشان کرد: یکی از مسائل مهم در این زمینه شناسایی سازههای بحرانی است. ما مشاهده میکنیم که برخی از ساختمانها قبل از وقوع زلزله فرو میریزند، نمونه آن پلاسکو و متروپل است. این ساختمانهای بحرانی که به عنوان «بمبهای شهری» هستند، در گام اول باید شناسایی شوند.
سروقد مقدم، شناسایی این سازههای بحرانی را یک اقدام اورژانسی دانست و گفت: مسائل کشور در حوزه مخاطرات بسیار زیاد است، ولی مهمترین اقدامات ما برای کاهش ریسک، شناسایی این سازهها است.
به گزارش ایسنا، نهمین کنفرانس بینالمللی زلزلهشناسی و مهندسی زلزله از ۱۸ تا ۲۰ اردیبهشت ماه جاری در مرکز همایشهای برج میلاد برگزار خواهد شد و تاکنون بیش از ۴۵۰ مقاله ارسالی به این کنفرانس مورد داوری قرار گرفته است.
کانال عصر ایران در تلگرام